به گزارش جهان نیوز به نقل از ایرنا، باغ عمارت مسعودیه در گذشته به دستور مسعودمیرزا ملقب به ظلالسلطان فرزند ناصرالدین شاه قاجار در سال ۱۲۹۵ هجری قمری (۱۲۵۷ خورشیدی) در زمینی به وسعت حدود چهار هزار مترمربع بنا شده است از این رو، این عمارت را مسعودیه نامیده بودند. مجموعه عمارت مسعودیه شامل پنج عمارت دیوانخانه، سفرهخانه، حوضخانه، عمارت سیدجوادی و عمارت مشیرالملکی است همچنین ۲ عمارت سردر که گچبری، کاشیکاری، خطاطی و نقاشی دیواری خیره کنندهای دارد بر جذابیت این مجموعه افزوده است. این مجموعه تاریخی، دارای هفت کتیبه است که ۲ کتیبه در سردر اصلی، یک کتیبه در سردر کالسکه رو، ۲ کتیبه در عمارت دیوانخانه و ۲ کتیبه نیز در عمارت مشیریه قرار دارد. پیش از تولد مسعودمیرزا، منطقهای که مسعودیه در آن واقع شده است، از باغهای سرسبز بیرون از دروازه شمیران تهران قدیم محسوب میشد. در سال ۱۲۴۹ خورشیدی اما ناصرالدین شاه در روزی به نام «یومالکلنگ»، کلنگ طرح وسعتبخشی پایتخت را زمین زد. پس از این رخداد، محل مسعودیه که جزیی از باغ نظامیه بود درون دارالخلافه ناصری قرار گرفت. پس از آن به واسطه دست تقدیر، مسعودمیرزا که برای انجام ماموریتی از اصفهان به تهران فراخوانده شده بود، به مدت هشت ماه در باغ نظامیه اقامت کرد. وی در مدت اقامت، بخش اندرونی باغ نظامیه به مساحت چهار هکتار را خرید و عمارت مسعودیه را بنا کرد. این عمارت در طول سالهای عمر خود، شاهد وقایع بسیار زیادی بوده است. از آنجا که در جریان جنبش مشروطه ظلالسلطان از حامیان نهضت مشروطه به شمار میرفت و به دلیل نزدیکی این عمارت به میدان بهارستان، در «یومالتوپ» (روز به توپ بستن مجلس شورای ملی به فرمان محمدعلی شاه) این عمارت نیز همانند مجلس به توپ بسته و غارت شد. پس از فوت مسعودمیرزا، وارثان وی عمارت مسعودیه را به رضاخان که آن زمان سردارسپه بود فروختند. رضاخان نیز این ملک را به وزارت معارف واگذار کرد تا مدرسه علوم عالیه در آن تاسیس شود. به روایت تاریخ، نخستین جرقههای تاسیس دانشگاه تهران، موزه ملی، کتابخانه ملی و انجمن آثار ملی در این مجموعه زده شد. وزارت معارف در گذر زمان به وزارتهای فرهنگ و آموزش و پرورش تغییر یافت. مسعودیه محل استقرار ۴۸ نفر از وزیران ۷۳ کابینه مختلف بوده. گ افزون بر آن، مسعودیه در ایامی میزبان شهیدان محمدعلی رجایی و محمدجواد باهنر نیز بوده است. سرانجام پس از گذشت ۷۵ سال از عمر این عمارت، مسعودیه با تصویب هیات وزیران از وزارت آموزش و پرورش به سازمان میراث فرهنگی کشور منتقل و در فهرست آثار ملی به ثبت رسید. پس از آن بود که مسعودیه به پژوهشگاه میراث فرهنگی اختصاص یافت. در این پیوند، سیدباقر آیتالهزاده شیرازی یکی از بزرگان عرصه میراث فرهنگی کشور، سالهای طولانی به کار و تدریس در این عمارت مشغول بود. این عمارت در خیابان جمهوری میدان بهارستان واقع و موقعیت مرکزی آن باعث شده تا بازدید از این بنا برای گردشگران داخلی و خارجی آسان باشد. نزدیکی به مجلس شورای ملی و دیگر بناهای تاریخی تهران، ارزش این مکان را البته که دوچندان میکند و اگر عاشق تاریخ، هنر و معماری هستید، بازدید از این عمارت باشکوه خالی از لطف نیست. یکی از ویژگیهای برجسته عمارت مسعودیه، معماری بینظیر آن است چراکه این بنا ترکیبی از معماری ایرانی و تاثیرات اروپایی را به نمایش میگذارد. از ویژگیهای این عمارت کاشیکاریهای ظریف، گچبریهای هنرمندانه، شیشههای رنگی و نقاشیهای دیواری است که همگی بر شکوه و اصالت این عمارت افزوده است. عمارت مسعودیه شامل بخشهای مختلفی از جمله عمارت اصلی، حیاطهای زیبا، تالارهای باشکوه و باغ دلانگیز است و بخش بیرونی، محل پذیرایی و ملاقاتهای رسمی بوده و بخش اندرونی مخصوص زندگی شخصی ظلالسلطان و خانوادهاش بوده است. حیاط و باغ عمارت مسعودیه، با درختان کهنسال و حوضهای قدیمی، فضایی آرامشبخش را برای بازدیدکنندگان فراهم میکند و قدم زدن در این محوطه، همه را از هیاهوی شهر شلوغی مثل تهران دور کرده و به گذشتهای پُر از شکوه سیر خواهید کرد. این عمارت نهتنها یک بنای تاریخی بلکه شاهد بسیاری از رویدادهای مهم ایران بوده زیرا در دوران مشروطه، مسعودیه به عنوان یکی از مراکز تجمع مشروطهخواهان مورد استفاده قرار گرفت البته که بعدها نیز به عنوان یکی از نخستین مراکز فرهنگی و آموزشی کشور، میزبان نخستین کتابخانه و موزه ملی ایران در دوران پهلوی شد. این عمارت همچنین در دورهای به عنوان محل فعالیتهای فرهنگی و آموزشی استفاده میشد و نقش مهمی در توسعه فرهنگی ایران داشت اما با گذشت زمان، بخشهایی از عمارت مسعودیه دچار آسیب و تخریب شد و بیتوجهی و تغییر کاربریهای نامناسب، زیبایی و اصالت این بنا را تحت تأثیر قرار داد اما خوشبختانه، در سالهای اخیر تلاشهایی برای مرمت و احیای آن صورت گرفته است. عمارت مسعودیه مکان مناسبی برای سینما و هنر این عمارت تاریخی، مکان مناسبی برای بسیاری از فیلمها و سریالهای ایرانی از جمله جیران و آپاچی بوده البته که فضای خاص و معماری کمنظیر آن باعث شده تا بسیاری از کارگردانان، از آن به عنوان پسزمینهای جذاب برای روایت داستانهای تاریخی خود استفاده کنند. تماشای جزییات معماری، عکس گرفتن در حیاطهای زیبا و شنیدن داستانهای تاریخی این بنا، تجربهای متفاوت خواهد بود و عمارتهای اصلی همانند دیوانخانه، سفرهخانه، حیاط سیدجوادی، عمارت سیدجوادی، حیاط مشیری، عمارت مشیرالدوله، حیاط خلوت، عمارت حیاط خلوت عمارت سر در پیادهرو، عمارت سر در کالسکهرو، باغ دیوانخانه است. بهترین زمان برای بازدید از عمارت مسعودیه، فصول بهار و پاییز است که آبوهوا دلپذیرتر است، هزینه ورودی این مجموعه نیز در مقایسه با ارزش تاریخی و زیباییهای آن بسیار مناسب است. در سالهای اخیر، با تلاشهای سازمان میراث فرهنگی و بخش خصوصی، روند مرمت و احیای عمارت مسعودیه آغاز شده و امید است که این بنای ارزشمند، بار دیگر به یکی از مراکز فرهنگی و گردشگری مهم تهران تبدیل شود و همچنان پذیرای عاشقان تاریخ و هنر باشد. اگر به تاریخ و معماری علاقهمند هستید، بازدید از عمارت مسعودیه را در ایام نوروز در برنامه خود قرار دهید چرا که این مکان، تنها یک عمارت تاریخی نیست؛ بلکه پنجرهای به گذشته و هویت ایران است که شما را به دنیایی از شکوه و زیبایی میبرد.
** انتشار مطالب دیگر رسانه ها در این سایت صرفا جهت اطلاع پیدا کردن مخاطبان از اخبار منتشر شده در فضای مجازی است و رسانه نکته آنلاین، خبر ذیل را تایید یا رد نمی کند.
Tuesday, 1 April , 2025