سید عالیه علوی در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار مهر با اشاره به اهمیت هفته آگاهی‌بخشی درباره بیماری‌های مشترک بین انسان و دام (۱۵ تا ۲۲ تیرماه)، اظهار داشت: از حدود ۵۰۰ بیماری عفونی انسان، نزدیک به یک‌سوم منشأ حیوانی دارند و این موضوع نشان‌دهنده نقش بسیار مهم کنترل بیماری‌های مشترک در تأمین سلامت عمومی و امنیت بهداشتی کشور است.
وی با بیان اینکه بیماری‌هایی مانند تب مالت، کیست هیداتید، سالک، تب خون‌ریزی‌دهنده کریمه کنگو، آنفلوانزای فوق‌حاد پرندگان و به‌ویژه هاری، از مهم‌ترین بیماری‌های مشترک در ایران هستند، افزود: در این میان هاری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا بیماری‌ای صددرصد کشنده بوده و در صورت عدم مراجعه سریع برای درمان، منجر به مرگ قطعی فرد مبتلا خواهد شد.
علوی درباره راه‌های انتقال این بیماری گفت: ویروس هاری معمولاً از طریق گازگرفتگی یا خراش پوست توسط حیوانات پستاندار خون‌گرم اعم از اهلی یا وحشی، خانگی یا ولگرد منتقل می‌شود. بزاق حیوان آلوده می‌تواند از طریق گزش، خراش یا تماس با مخاط‌هایی مانند چشم و دهان وارد بدن انسان شود. حتی در شرایط خاص، مانند ورود به غارهای دارای خفاش، تنفس در فضای آلوده می‌تواند عامل انتقال هاری باشد.
وی ادامه داد: برخی افراد تصور می‌کنند گزش حیوان خانگی یا خراش سطحی کم‌خطر است؛ در حالی‌که حتی لیسیدن پنجه توسط حیوان آلوده و خراش ساده روی پوست می‌تواند منجر به ابتلای مرگ‌بار شود، زیرا حیوانات اغلب در دوره نهفتگی بیماری، بدون علامت هستند.
رئیس شبکه بهداشت و درمان تنکابن با اشاره به آمار نگران‌کننده موارد حیوان‌گزیدگی در سال ۱۴۰۳ گفت: در سال گذشته، سه هزار و۵۲۷ مورد حیوان‌گزیدگی در این شهرستان ثبت شد که ۷۳ درصد آن مربوط به گزش سگ‌ها بوده است. این آمار در سه‌ماهه اول سال ۱۴۰۴ نیز رشد ۵۰ درصدی داشته و به هزار و ۲۲۴ مورد رسیده است. این ارقام نشان‌دهنده افزایش تماس خطرناک با حیوانات ولگرد و بلاصاحب در سطح شهرستان است.
علوی با تأکید بر ضرورت خودداری شهروندان از تماس با حیوانات ولگرد و غذا دادن به آن‌ها، گفت: علاوه بر خطرات جدی بهداشتی، از نظر اقتصادی نیز، کشور سالانه متحمل هزینه‌های بالایی برای واکسیناسیون هاری می‌شود. به‌عنوان مثال، هزینه هر نوبت واکسن هاری برای دولت حدود ۳.۶ یورو است و هر فرد نیاز به ۳ تا ۵ نوبت تزریق دارد. در کنار آن، تزریق سرم ضد هاری که قیمت هر نوبت آن ۲۰ یورو است، برای برخی موارد ضروری است.
وی تصریح کرد: در سال گذشته تنها در شهرستان تنکابن، بالغ بر ۴ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان صرف واکسن و سرم ضد هاری شده است. این در حالی است که برخی از موارد حیوان‌گزیدگی، به‌دلیل عدم مراجعه به‌موقع به مراکز درمانی، منجر به مرگ دردناک افراد شده‌اند.
چهار مورد مرگ ناشی از هاری ثبت شد
علوی گفت: در سال‌های ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴، چهار مورد مرگ ناشی از هاری در بیمارستان شهید رجایی تنکابن ثبت شده که اغلب به‌علت مراجعه نکردن به‌موقع به مرکز درمان پیشگیری از هاری بوده‌اند؛ از جمله یک دامدار که دامش توسط سگ بلاصاحب گاز گرفته شده بود، اما به‌دلیل تماس مکرر با حیوان آلوده بدون انجام واکسیناسیون، جان خود را از دست داد.
وی افزود: مرکز درمان پیشگیری از هاری شهرستان تنکابن در خیابان علامه و در محل مرکز بهداشت شهرستان مستقر است و به‌صورت ۲۴ ساعته و کاملاً رایگان آماده ارائه خدمات شست‌وشو، واکسیناسیون و درمان پیشگیرانه به همه شهروندانی است که دچار حیوان‌گزیدگی یا تماس با حیوانات مشکوک می‌شوند.
علوی در پایان خاطرنشان کرد: به محض گزش یا خراش یا تماس مخاط با بزاق حیوان، بلافاصله محل زخم باید به‌مدت ۱۵ دقیقه با آب و صابون و فشار زیاد شسته شود و سپس فرد سریعاً به مرکز درمان پیشگیری از هاری مراجعه کند. با توجه به خطر قطعی مرگ در صورت بی‌توجهی، از همه مردم عزیز درخواست می‌کنم نسبت به این بیماری جدی، هوشیار باشند و آن را ساده نگیرند.