خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها – زینب پیله کوهی: در سایه اجرای طرح‌های جهادی و مسئله‌محور، قرارگاه پیشرفت و آبادانی سپاه کربلا با تمرکز بر مشارکت مردمی، توسعه زیرساخت‌ها، ارتقای خدمات آموزشی، بهداشتی و تقویت اقتصاد روستایی، توانسته است موجی از امید و تحرک را در دل روستاهای محروم مازندران جاری سازد؛ طرح‌هایی که با رویکرد عدالت‌محور، مسیر پیشرفت را در دورترین نقاط استان هموار کرده است.
سرهنگ رضا سلیمان‌نژاد جانشین قرارگاه پیشرفت و آبادانی سپاه کربلا در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، درباره ساختار و روند فعالیت‌های این قرارگاه اظهار داشت: فعالیت‌های ما در دو بُعد اصلی دنبال می‌شود؛ نخست، تشکیل کارگروه‌های تخصصی برای شناسایی و رفع مشکلات مردم در پنج حوزه نیازمندی پایه، از جمله کارگروه زیربنایی و عمرانی که مسئولیت رسیدگی به مسائل زیرساختی روستاها را بر عهده دارد.
وی افزود: بُعد دوم، اجرای طرح‌های عمرانی نظیر آبرسانی، احداث جاده‌های بین مزارع، توسعه راه‌های دسترسی و ساخت مدارس است که با رویکرد مسئله‌محور و از طریق کارگروه‌های اجرایی پیگیری می‌شود.
سلیمان‌نژاد با تأکید بر اهمیت مدل مشارکت سه‌جانبه در اجرای پروژه‌ها گفت: اجرای طرح‌ها در مناطق هدف با مشارکت مستقیم مردم انجام می‌پذیرد؛ به‌گونه‌ای که نهاد متولی، دستگاه‌های اجرایی و مردم محلی هر سه نقش دارند. در واقع، بدون حضور مردم، هیچ طرحی به نتیجه نخواهد رسید.
دام‌پروری؛ محور اشتغال و معیشت روستایی
سلیمان‌نژاد در ادامه، اقتصاد و اشتغال روستایی را یکی از محورهای کلیدی برنامه‌های محرومیت‌زدایی دانست و افزود: بیش از ۷۵ درصد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم این مناطق به دام‌پروری اختصاص دارد و این بخش، پایه معیشت مردم محسوب می‌شود، به طوری که ۴۹۸ روستای مازندران از سال ۱۴۰۲ تاکنون تحت پوشش توزیع بیش از ۱۵ هزار تن خوراک دام قرار گرفتند.
وی با اشاره به اهمیت توانمندسازی دام‌پروران تأکید کرد: اگرچه دانش تجربی مردم ارزشمند است، اما آموزش‌های تخصصی در زمینه اصلاح نژاد، تغذیه علمی، بهداشت دام و مدیریت اقتصادی برای افزایش بهره‌وری ضروری است.

به گفته وی، طرح‌هایی نظیر آموزش‌های کاربردی، ارائه تسهیلات، تأمین خوراک دام در فصول کمبود و کاهش تلفات دامی در دستور کار قرار دارد. همچنین نهادهای دولتی و دانشگاهی مانند وزارت جهاد کشاورزی و سازمان دامپزشکی مأمور تقویت نقش حمایتی خود شده‌اند.
توسعه گیاهان دارویی با رویکرد بومی‌سازی
جانشین قرارگاه پیشرفت و آبادانی سپاه کربلا با اشاره به اشتغال مکمل در روستاها اظهار کرد: طرح ترویجی کشت گیاهان دارویی با راه‌اندازی کلکسیون‌های بومی در ۱۵ منطقه آغاز شده است. در این مناطق، بین ۸ تا ۱۳ رقم گیاه دارویی کشت شده که این فضاها به‌صورت هم‌زمان نقش آموزشی و تولیدی دارند.
وی افزود: اراضی مستعد، شامل زمین‌های بلااستفاده یا فاقد مالک، با کمک کارشناسان برای کشت آماده‌سازی می‌شوند. هدف نهایی، تولید نشای بومی و توزیع آن میان کشاورزان است. همچنین، تانکرهای آبیاری برای مشارکت‌کنندگان تأمین و محصول نهایی به‌صورت تضمینی از آنان خریداری خواهد شد.
گندم‌کاری نوین؛ انقلابی در کشاورزی کم‌هزینه
این مقام مسئول با اشاره به اجرای پروژه گندم‌کاری نوین گفت: این طرح با همکاری یک شرکت دانش‌بنیان و با هدف کاشت گندم اصلاح‌شده در پنج منطقه اقلیمی استان، از جمله ساری، چهاردانگه و نوشهر، در حال اجراست. بذر معرفی‌شده با هدف حذف عملیات داشت مانند کوددهی، آبیاری و سم‌پاشی، و کاهش هزینه‌ها طراحی شده و از ویژگی‌هایی نظیر مقاومت در برابر آفات و بیماری‌ها، کاهش مصرف آب و عدم نیاز به ماشین‌آلات سنگین برخوردار است.
وی ادامه داد: مجریان پروژه امیدوارند با موفقیت این طرح، کشاورزی کشور به سمت مدلی پایدار و اقتصادی‌تر حرکت کند. بسته‌های بذر به همراه خدمات تخصصی برای کشاورزان فراهم شده و در صورت موفقیت، توسعه ملی آن در دستور کار قرار خواهد گرفت.
تمرکز بر آسیب‌های اجتماعی و مدیریت تراکم جمعیتی
در بخش دیگری از این گفت‌وگو، سلیمان‌نژاد به چالش‌های اجتماعی ناشی از تراکم جمعیتی در برخی مناطق اشاره کرد و گفت: این پدیده با مفاهیمی مانند عدالت محلی، مسئولیت نهادی و خلافت اجتماعی مرتبط بوده و نیازمند همکاری همه‌جانبه دولت، نهادهای مدنی و مردم است.
وی بر ضرورت برنامه‌ریزی میان‌مدت با رویکرد پیشگیرانه و تقویت ارتباطات فرهنگی و مذهبی تأکید کرد و افزود: برنامه‌هایی نظیر دعای عرفه، شب‌های قدر و آئین‌های عبادی در روستاها، افزون بر جنبه معنوی، نقش مهمی در انسجام محلی ایفا می‌کنند.
وی همچنین از کارگروه آموزش به‌عنوان بستری برای تربیت نسل آینده یاد کرد و گفت: طرح تربیتی ویژه‌ای با تمرکز بر مشارکت دانش‌آموزان در ساخت و توسعه مدارس در حال اجراست تا حس مسئولیت‌پذیری و تعلق به وطن در نسل آینده تقویت شود. آموزش‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که تجربه میدانی با آموزش رسمی ترکیب گردد.
چالش کلاس‌های چندپایه؛ ضرورت اصلاح ساختاری آموزش
این مقام مسئول با تأکید بر لزوم اصلاح ساختار آموزشی گفت: مسئله کلاس‌های چندپایه در مناطق محروم که منجر به افت کیفیت و بی‌عدالتی آموزشی شده، یکی از دغدغه‌های جدی است. در برخی روستاها، یک معلم مسئول آموزش تمام پایه‌های ابتدایی است.
وی ادامه داد: بر همین اساس، مسئولان محلی خواستار تأمین نیروی انسانی، بهبود زیرساخت‌ها و تحقق عدالت آموزشی در مناطق کم‌برخوردار هستند و تأکید دارند که دانش‌آموزان این مناطق نباید از خدمات آموزشی درجه‌دو برخوردار باشند.

سلیمان‌نژاد از بهبود چشمگیر زیرساخت‌ها در روستاهای مازندران طی سه سال اخیر خبر داد و گفت: روستاهایی که تا چند سال پیش تنها با خودروهای کمک‌دار قابل دسترسی بودند، اکنون دارای مسیرهای مناسب هستند و بسیاری از مشکلات آب شرب نیز برطرف شده است.
وی از کم‌توجهی رسانه‌ها به این دستاوردها انتقاد کرد و خواستار بازتاب واقع‌بینانه و منصفانه این تحولات شد.
جانشین قرارگاه پیشرفت و آبادانی سپاه کربلا با اشاره به رویکرد مثبت دولت پیشین به مناطق محروم، ابراز امیدواری کرد و گفت: دولت جدید نیز با تأکید رئیس‌جمهور بر عدالت آموزشی، مسیر پیشرفت را با قدرت ادامه دهد در همین مسیر نیز دغدغه‌های رئیس‌جمهور به استانداران منتقل شده و تأمین فضای آموزشی و ارتقای کیفیت تدریس در اولویت قرار دارد.
ارتقای سطح سلامت در مناطق محروم
این مسئول در ادامه گفت: در راستای ارتقای سلامت در مناطق محروم، کاروان‌های سلامت به‌صورت منطقه‌ای و با تمرکز بر ارائه خدمات درمانی و آموزشی تخصصی برگزار می‌شوند که مخاطب اصلی آن‌ها دانش‌آموزان هستند. در این طرح‌ها، خدمات بهداشتی پیشگیرانه از جمله آموزش بهداشت دهان و دندان ارائه شده و سایر ساکنان نیز از خدمات تخصصی بهره‌مند شده‌اند.
وی افزود: در بخش دندان‌پزشکی، خدماتی مانند تصویربرداری، کشیدن دندان، پرکردن و جرم‌گیری با استفاده از یونیت‌های سیار انجام شد. همچنین، سنجش بینایی و توزیع رایگان عینک برای دانش‌آموزان و گروه‌های حمایتی صورت گرفت و سایر ساکنان با ۲۰ درصد هزینه از این خدمات بهره‌مند شدند.
به گفته سلیمان‌نژاد، برنامه‌های کاروان سلامت در قالب رزمایش‌های منظم اجرا شده و با استقبال گسترده مردم روبه‌رو بوده است که اهمیت استمرار چنین طرح‌هایی را نشان می‌دهد.
عدالت در توزیع خدمات؛ چالش اساسی توسعه
این فعال حوزه محرومیت‌زدایی در پایان، با اشاره به ضعف نظام توزیع خدمات گفت: متأسفانه در بسیاری از موارد، خدمات عمومی بر اساس نفوذ و روابط توزیع می‌شود، نه بر اساس نیاز واقعی. به همین دلیل، برخی روستاها با جمعیت اندک از امکانات گسترده برخوردارند، در حالی که روستاهای مولد و فعال همچنان از زیرساخت‌های اولیه محروم‌اند.
سرهنگ محمد مهدی اقبالپور مسئول بسیج سازندگی مازندران نیز از اجرای دو هزار و ۵۰۰ پروژه عمرانی و محرومیت زدایی در استان خبر داد و با اشاره به فعالیت چهار قرارگاه از جمله محرومیت زدایی و سازندگی در بسیج سازندگی ادامه داد: پروژه‌هایی از جمله عمران مدرسه سازی بهداشت و درمان در دست اجرا است.
وی با بیان اینکه دو هزار و ۳۵۰ پروژه در استان در دست اجرا است، گفت: این پروژه‌ها شامل خانه‌های محروم، گلزار شهدا، حوزه راه و غیره است و ۳۸۰ کیلومتر خط انتقال در روستاها ایجاد شده است.
سرهنگ اقبالپور ادامه داد: برنامه داریم که امسال نیز ۱۳۰ کیلومتر لوله گذاری آب در مناطق استان صورت گیرد وطی سال‌های قبل بیش از ۳۴۰ میلیارد تومان در روستاها هزینه شده و ۸۰ مخزن آب نیز در روستاها ایجاد شده است.
به گزارش مهر، با وجود چالش‌ها و کمبودها، تلاش‌های مستمر و مدیریت جهادی قرارگاه پیشرفت و آبادانی سپاه کربلا نشان می‌دهد که امید و توسعه در مناطق محروم مازندران نه‌تنها یک آرزو، بلکه واقعیتی در دسترس است. استمرار این روند، با مشارکت مردم و حمایت مسئولان، می‌تواند زمینه‌ساز خوداتکایی، عدالت اجتماعی و بهبود مستمر شرایط زندگی در روستاها باشد و افق روشنی را برای آینده این مناطق رقم بزند.