وزیر امور خارجه کشورمان در گفت‌وگو با روزنامه فایننشال تایمز گفت: «ما حق ازسرگیری برنامه غنی‌سازی خود را محفوظ می‌دانیم. زمان و چگونگی آن به شرایط بستگی دارد. اما آمریکا باید درک کند با بمباران نمی‌تواند فناوری را نابود کند. از راه مذاکره می‌توان به توافقی رسید که هر دو طرف راضی باشند. اگر نگرانی اصلی آمریکا این است که ایران هرگز سلاح هسته‌ای نداشته باشد، این قابل دستیابی است.» در یک گفت‌وگوی تفصیلی، سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان، به «اندرو انگلند» دبیر سرویس خاورمیانه روزنامه فایننشال‌تایمز گفت که «تجاوز نظامی ثابت کرد گزینه نظامی علیه برنامه هسته‌ای ایران وجود ندارد» و هشدار داد که ادامه مسیر تقابل، نه‌تنها راه دیپلماسی را دشوارتر می‌کند بلکه ممکن است فرصت بازگشت به میز مذاکره را از بین ببرد. عراقچی با اشاره به اینکه ایران همچنان توان غنی‌سازی دارد و این فناوری «با بمباران نابود نمی‌شود»، گفت: ایران تنها زمانی به مذاکره بازخواهد گشت که از واقعی بودن اراده آمریکا برای یک توافق برد-برد اطمینان حاصل کند. وی همچنین فعال‌سازی مکانیسم ماشه از سوی اروپا را «پایان نقش آن‌ها در مذاکرات هسته‌ای» خواند.
متن کامل این مصاحبه را در ادامه می‌خوانید:
دونالد ترامپ دیروز گفت اگر ایران غنی‌سازی را از سر بگیرد، ما فوراً دوباره آن را از بین می‌بریم. پاسخ شما چیست؟
فکر می‌کنم دیشب پاسخ دادم. مطمئنم توئیت مرا دیده‌اید. پاسخ ما روشن است. برای برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ما گزینه نظامی وجود ندارد. اگر نگرانی دارند، می‌توانیم نگرانی‌ها را از راه مذاکره برطرف کنیم. همان طور که در ۲۰۱۵ به دلیل همین نگرانی‌ها مذاکره کردیم و به توافق رسیدیم و همه بسیار خوشحال بودند. همه اروپایی‌ها آن توافق را دستاورد دیپلماسی اروپایی دانستند. آمریکا هم خوشحال بود و گفت همه نگرانی‌ها رفع شده است. تجاوز نظامی به تأسیسات هسته‌ای ما و نقض بزرگ حقوق بین‌الملل، ثابت کرد که گزینه نظامی وجود ندارد.
تاسیسات هسته‌ای شما چه میزان آسیب دیده اند؟
به‌طور شدید آسیب‌دیده‌اند. اما ما فناوری را دارا هستیم و فناوری با بمب نابود نمی‌شود.
شما همچنین گفته‌اید ایران به غنی‌سازی اورانیوم ادامه می‌دهد؟
بله ما ادامه خواهیم داد.
در چه زمانی غنی‌سازی از سر گرفته خواهد شد؟
نمی‌دانم. این مساله مربوط به سازمان انرژی اتمی ایران می‌باشد.
این مساله البته یک تصمیم سیاسی است؟
اراده وجود دارد. این حق ما است. این تنها دستاورد ما است. در این مورد سرمایه‌گذاری سنگینی انجام داده‌ایم. هزینه‌های فراوانی پرداخته‌ایم. رنج تحریم‌ها را متحمل شده‌ایم. رنج ترور دانشمندانمان را تحمل کرده ایم. به مدت ۱۲ روز جنگیدیم و بیش از هزار نفر جان خود را از دست داده‌اند. لذا ما نمی‌توانیم از این حق صرف نظر کنیم.
ظرف چه بازه زمانی می‌توانید فعالیت های هسته ای خود را از سر بگیرید؟ ظرف چند هفته یا چند ماه؟
ما حق ازسرگیری برنامه غنی‌سازی خود را محفوظ می‌دانیم. زمان و چگونگی آن به شرایط بستگی دارد. اما آمریکا باید درک کند با بمباران نمی‌تواند فناوری را نابود کند. از راه مذاکره می‌توان به توافقی رسید که هر دو طرف راضی باشند. اگر نگرانی اصلی آمریکا این است که ایران هرگز سلاح هسته‌ای نداشته باشد، این قابل دستیابی است؛ چون مطمئنیم برنامه ما صلح‌آمیز است و مشکلی نداریم این اطمینان را با دیگران سهیم شویم.
آیا هنوز ۴۰۸ کیلوگرم اورانیوم ۶۰ درصد غنی شده را دارید؟
نمی‌دانم.
مطمئناً می‌دانید!
نه، صادقانه نمی‌دانم؛ چون در مکان‌هایی بوده‌اند که بمباران شده‌اند.
پس هنگام بمباران آنجا بودند؟
اطلاعات دقیقی ندارم، رقم دقیقی ندارم، اما به‌طورکلی می‌دانم در تأسیساتی بوده‌اند که بمباران شده‌اند.
اصفهان، نطنز و فردو؟
بله و سازمان انرژی اتمی ایران در حال ارزیابی شرایط است. البته این کار بسیار سخت است. نزدیک شدن به این تأسیسات آسیب‌دیده بسیار سخت می‌باشد.
فرض این است که ایران پیش از حملات به تأسیسات هسته ای—به‌ویژه فردو و اصفهان—۴۰۸ کیلوگرم را منتقل کرده و شما به گروسی گفتید ما برای حفاظت از تأسیساتمان تدابیر ویژه‌ای اتخاذ خواهیم کرد.
نه، به گروسی نوشتم به دلیل تهدیدها علیه تأسیسات هسته‌ای و مواد هسته‌ای باید تدابیر ویژه‌ای اتخاذ کنیم. نگفتم اتخاذ کرده‌ایم یا اینکه چه زمانی اتخاذ خواهیم کرد. گفتم طبیعی است برای حفاظت از مواد، دانشمندان و تأسیساتمان تدبیر ویژه‌ای بیندیشیم. بعد، ناگهان در حین مذاکره با آمریکا، اسرائیلی‌ها تصمیم گرفتند به ما حمله کنند. من مسئول سازمان انرژی اتمی نیستم.
اما شما مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای هستید!
بله، ولی مسئول فنی برنامه هسته‌ای ایران نیستم و پس از بمباران اطلاعات دقیقی ندارم. می دانم خسارات به تأسیسات هسته‌ای شدید است و می‌دانم مواد هسته‌ای ما در مکان‌هایی بوده‌اند که موردحمله قرار گرفته‌اند.
سرویس‌های اطلاعاتی غرب هم معتقدند بخشی از ذخیره و نه همه آن حفظ شده و حمله نظامی همه آن را نابود نکرده و توان غنی‌سازی ایران باقی است.
شاید نه به‌اندازه گذشته. هرچند سانتریفیوژهای پیشرفته زیادی در فردو و نطنز از دست رفته، اما ما هنوز می‌توانیم غنی‌سازی کنیم، ما پس از حملات همچنان ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم را داریم.
هنوز توانایی آن را دارید؟!
بله، زیرا دانش تئوری و عملی آن را داریم.
شما هنوز مواد و فناوری آن یعنی سانتریفیوژهای پیشرفته برای غنی‌سازی دارید؟
پیش از حملات همه‌چیز داشتیم. ساختمان‌ها دوباره ساخته و ماشین‌ها جایگزین می‌شوند زیرا فناوری آن وجود دارد؛ ما دانشمندان و تکنسین‌های فراوانی داریم که در تأسیساتمان مشغول به فعالیت بودند و همانطور که گفتم ما توانایی انجام این کار را داریم. اما زمان و چگونگی ازسرگیری غنی‌سازی به شرایط بستگی دارد.
ایران پیش از حمله اسرائیل و پس از انتشار گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد تأسیسات غنی‌سازی جدیدی علاوه بر فردو و نطنز را فعال می‌کند. آیا فعال شد؟ آیا الان فعال هست؟
تا جایی که می‌دانم آماده‌سازی برای این کار انجام شده بود ولی هنگام حمله فعال نبود.
آن تأسیسات جدید هم هدف قرار گرفت؟ زیرا ما نام آن را نمی‌دانیم لذا برای ما بسیار سخت هست که بدانیم آیا مورد حمله قرار گرفته است یا خیر.
تا جایی که می‌دانم بله.
واقعا؟
بله
آیا آسیب‌دیده؟
بله
پیش از اینکه فعال شود؟
بله
نام آن را می‌دانید؟ می‌توانید این نام را به ما بگویید؟
نزدیک اصفهان است و هنوز فعال نشده بود لذا نمی‌دانم نامی برایش انتخاب کرده‌اند یا خیر.
آمریکایی‌ها بمبارانش نکردند یا کردند؟ چون فکر می‌کردیم آمریکایی‌ها تأسیسات ذخیره‌سازی را زدند نه یک تأسیسات غنی‌سازی در اصفهان را.
چرا این‌قدر به این مسأله علاقه‌مندید؟ چیزی برای فهمیدن وجود ندارد. دانش عملی و فناوری را در اختیار داریم و هر زمان که تصمیم بگیریم توانایی غنی‌سازی را داریم و همه احتمالات در دسترس ما هست. اینها با حمله نظامی نابود نمی‌شود. این‌یک حقیقت است. حمله اخیر به تأسیسات ما ثابت کرد گزینه نظامی وجود ندارد. برای همین است که شما دارید اکنون این سوال را از من می‌پرسید. دقیقاً به خاطر این‌که اینها قابل نابودی نیستند. به حرف اصلی خود برمی‌گردم که برنامه ما صلح‌آمیز است و صلح‌آمیز خواهد ماند. گرچه موردحمله قرار گرفت و ما حق داریم ین خود را تغییر دهیم اما ین هسته‌ای ما بر اساس اصول خودمان هست. سلاح‌های هسته‌ای ضدانسانی هستند و این سلاح‌ها بر اساس آموزه‌های اسلامی ما غیر اسلامی هستند و ما همان طور که می دانید در این خصوص فتوا داریم. اما اگر نگرانی وجود دارد، راهی برای رسیدگی به این نگرانی‌ها وجود دارد. همان طور که دفعه پیش مذاکره کردیم، می‌توانیم دوباره آن را انجام دهیم، البته چنانچه نیت واقعی در طرف مقابل وجود داشته باشد.
به نکته جالبی اشاره کردید. ازسرگیری گفتگو با آمریکا چه الزاماتی دارد؟
لحظه‌ای که به این نتیجه برسیم که طرف مقابل عزم جدی و واقعی برای رسیدن به یک راه‌حل برد-برد دارد. اگر آنها بخواهند بیایند و آنچه را که نتوانستند در عملیات نظامی خود به دست آورند، دیکته کنند، این مذاکره نیست. بنابراین اگر ما متقاعد شویم که آنها برای یک راه‌حل برد-برد می‌آیند، از فردا مذاکرات را شروع خواهیم کرد.
در پی تجاوز اسرائیل، اکنون شرایط جدیدی برای ازسرگیری مذاکرات توسط ایران وجود دارد؟ و آیا این شامل عدم موافقت ایران با مذاکره تا زمانی که ایالات‌متحده خواستار غنی‌سازی صفر است، می‌شود؟
واضح است مذاکره می‌کنیم تا قانع‌شان کنیم.
مذاکره می‌کنید؟ حتی اگر همچنان خواهان غنی‌سازی صفر درصد باشند؟
ما مذاکره می‌کنیم تا قانعشان کنیم غنی‌سازی صفر ممکن نیست. تا زمانی که بر «غنی‌سازی صفر» اصرار داشته باشند، توافقی در کار نخواهد بود. این به معنای عدم مذاکره نیست. ما می‌توانیم مذاکره کنیم، آن‌ها می‌توانند استدلال‌های خود را ارائه دهند و ما نیز دیدگاه‌ها و دلایل خود را مطرح می‌کنیم؛ می‌توانیم گفت‌وگو کنیم. اما با «غنی‌سازی صفر»، توافقی حاصل نمی‌شود ولی با «بمب صفر» توافق داریم.
آیا شرایط جدیدی برای ازسرگیری مذاکرات وجود دارد؟ چون شما در حال مذاکره بودید، پنج دور مذاکره داشتید، برنامه دور ششم دو روز قبل از حمله برنامه‌ریزی‌شده بود…. اکنون چه شرطی دارید؟
اگر مذاکرات را از سر بگیریم، آنها باید توضیح دهند که چرا در بحبوحه مذاکرات قبلی به ما حمله کردند و باید اطمینان حاصل کنیم که دیگر این کار را تکرار نمی‌کنند و باید به نحوی خساراتی را که به ما وارد کرده‌اند جبران کنند. بنابراین بدیهی است که مذاکره جدید نمی‌تواند وقایع میدانی را نادیده بگیرد.
بنابراین آیا شما قبل از اینکه مایل به ازسرگیری مذاکرات با آمریکا باشید، از آمریکا تضمینی می‌خواهید که نه آمریکا و نه اسرائیل در طول مذاکرات به ایران و تأسیسات هسته‌ای ایران حمله نکنند؟
باید ما را قانع کنند که حمله ای رخ نخواهد داد.
در مورد جبران صحبت کردید، منظورتان جبران مالی است؟
همه‌ گونه جبران. این مسئله موضوعی برای مذاکره است. جبران مالی آنچه به ما تحمیل شده است و البته، همان‌طور که می‌دانید، تعداد قابل توجهی از مردم ما در این حملات شهید شده‌اند. بنابراین نمی‌توانیم به‌سادگی به مذاکره بازگردیم و وانمود کنیم همه‌چیز عادی است. شرایط دیگر مثل گذشته نیست. آن‌ها به ما حمله کرده‌اند. تأسیسات ما به‌شدت آسیب دیده‌اند. پس نمی‌توانیم وارد مذاکره شویم و تظاهر کنیم که هیچ اتفاقی نیفتاده است. این موضوع بدیهی است. بنابراین این بار مذاکرات بسیار دشوارتر خواهد بود، و آن‌ها باید درک کنند که با حمله به تأسیسات هسته‌ای ما، مسیر مذاکره را آسان نکرده‌اند، بلکه آن را پیچیده‌تر و دشوارتر کرده‌اند.
در سرمقاله‌ای که برای فایننشال تایمز ن..