به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «بلاغ» شارحان نهج‌البلاغه براى اين جمله تفسيرهاى متعددى ذکر کرده‌اند؛ اکثر شارحان بر اين عقيده‌اند که اين سخن حکيمانه اشاره به همان چيزى است که در قرآن مجيد آمده، مى‌فرمايد (لِکَيْلا تَأْسَوْا عَلى ما فاتَکُم) يعنى هنگامى که به مقصد نرسيدى غمگين مباش، چراکه اگر مقصود مادى است دنياى مادى بقايى ندارد و اگر مقصود معنوى است خداوند براى تلاشى که کردى به تو اجر و پاداش مى‌دهد. بعضى ديگر مانند «محمد عبده» گفته‌اند: منظور اين است که اگر به مقصود نرسيدى دست از تلاش و کوشش برندار و به سخنان اين و آن اعتنا مکن. بعضى ديگر گفته‌اند «منظور اين است که اگر به مقصود نرسيدى به همان حال که هستى راضى باش تا از مقام و مرتبه تو نزد خداوند کاسته نشود» تفسير چهارمى براى اين سخن به نظر مى‌رسد که از بعضى جهات مناسب‌تر است و آن اينکه اگر به مقصود نرسيدى به هر صورت باشى تفاوتى نمى‌کند، مانند اينکه کسى هدفش اين بوده که در فلان شهر زندگى کند و موفقيت خود را تنها در آن جا مى‌بيند. اگر اين مقصود براى او حاصل نشود چه تفاوتى مى‌کند که در چه شهر ديگرى باشد؟ زيرا همه شهرها در برابر خواسته او يکسان است و نبايد در اين باره سخت‌گيرى کند. اين شبيه چيزى است که مرحوم علامه شوشترى در شرح نهج‌البلاغه خود آورده که زنى تنها يک پسر داشت و آن پسر از دنيا رفت. مادر گفت: من مى‌خواستم اين فرزند من زنده بماند حال که از دنيا رفت هرکس ديگرى مى‌خواهد، بعد از او زنده بماند يا نماند. بارها گفته‌ايم که اراده چند معناى مختلف از عبارت واحد، مانعى از نظر ادبى ندارد و در نثر و نظم کلام عرب و ساير لغات، نمونه‌هاى فراوانى از آن هست، بنابراين ممکن است تمام معانى مذکور در محتواى کلام امام (عليه‌السلام) جمع باشد. انتهای خبر/