– اخبار فرهنگی – خبرگزاری تسنیم- مجتبی برزگر: در فضایی که سال‌هاست تلویزیون بیشتر با آثار تلخ اجتماعی و درام‌های سنگین شناخته می‌شود، در قدمِ اول «چرخ گردون» و حالا «لمندگان» فضای طنز‌های 90 شبی و سیت‌کام در تلویزیون رونق پیدا کرده است. سریال‌هایی که با ساختار اپیزودیک، لحنی انتقادی و پرداختی هوشمندانه به دغدغه‌های نسل جوان، نه‌تنها جای خالی طنزهای نودشبی را پر کرده، بلکه مخاطب را به فکر و خنده هم‌زمان واداشته است.
به همین بهانه میزبان عوامل اصلی این سریال بود تا پشت‌پرده‌های تولید، چالش‌ها و نگاه‌های خلاقانه‌ی موجود در این پروژه را از زبان تهیه‌کننده، کارگردان و بازیگران بشنویم. در این نشست، سعید مرادی (تهیه‌کننده)، محمدصادق بکتاشیان (کارگردان)، سیروس همتی، سارا باقری و جمعی دیگر از بازیگران و عوامل سریال حضور پیدا کردند و درباره‌ فرآیند تولید، دغدغه‌های محتوایی، تجربه کار با نسل‌های مختلف بازیگری و حتی آینده احتمالی «لمندگان2» گفت‌وگو کردند.
البته گفت‌وگو با دو بازیگر حضور پیدا کرده به رمزگشایی‌هایی از انحصار بازیگران تکراری، دستمزدهای پایینِ تلویزیون و یک برخورد عجیبِ جاافتاده در شبکه نمایش‌خانگی که زمانی سینماگرها با بازیگران تلویزیونی داشتند نیز رسید که در نوع خودش قابل تأمل است.
در ادامه، مروری خواهیم داشت بر مهم‌ترین محورهای این گفت‌وگو:

«لمندگان» چه بود و چه شد؟
* در این سال‌ها فضای تلویزیون بیشتر به سریال‌های تلخ اجتماعی اختصاص پیدا کرده بود و جای آثار اپیزودیک و مفرح خالی بود. «چرخ گردون» اولین قدم برای بازگشت به حال‌وهوای طنزهای نودشبی بود، اما حالا با «لمندگان»، گویی مخاطب دوباره طعم طنزِ منتقد و معنادار را چشیده است. هرچند نمی‌توان «لمندگان» را اثری بی‌نقص دانست، اما پرداختن به دغدغه‌های واقعی نسل جوان در قالب طنز نکته‌ای قابل‌توجه است. در یکی از سکانس‌ها، سه شخصیت اصلی بی‌تحرک روی مبل لم داده‌اند؛ تصویری آشنا از نسلی که بیشتر به دنبال دورکاری و درآمدهای آسان است تا تلاش و ایده‌پردازی. یا وقتی پدری با بسته حمایتی وارد خانه می‌شود و جوان‌ها به‌جای قدردانی با شوخی از کنار آن می‌گذرند، تضاد بین توقعات و واقعیت‌های زندگی امروز با زبان طنز به‌خوبی نمایان می‌شود. در مصاحبه اخیر آقای مرادی با شبکه خبر نیز اشاره جالبی به چالش‌های جوانان امروز شد. به نظر می‌رسد که این دغدغه‌ها به شکلی هوشمندانه در ساختار سریال جای گرفته‌اند.حتی عنوان سریال هم جذاب است. «لمندگان» اسمی متفاوت است که از همان ابتدا با شوخی‌ها و بازی‌های زبانی مخاطب را کنجکاو کرد. از نام این سریال شروع کنیم که چرا «لمندگان» انتخاب شد؟
سعید مرادی (تهیه‌کننده): پیشنهاد ساخت سریال «لمندگان» حدود یک سال پیش از سوی اداره کل فیلمنامه رسانه ملی به من داده شد. نویسنده‌ی اثر، آقای مهدی علی‌میرزایی، از چهره‌های شناخته‌شده در حوزه طنز سینمایی است و فیلمنامه نیز پس از بازنویسی نهایی به‌صورت رسمی پلمپ و ارائه شد. در ساختار جدید سازمان صدا و سیما، مأموریت تولید آثار کم‌هزینه، سریع‌الاجرا و سیتکام‌ها به مراکزی مانند «مرکز سیمرغ» واگذار شده است. با شناختی که از سبک نوشتاری آقای علی‌میرزایی داشتم، متوجه شدم با نوعی طنز متفاوت و اجتماعی مواجه هستیم که محور آن، دغدغه‌های نسل جوان امروز است.
«لمندگان» ترکیبی است از طنز خانوادگی، انتقادی و اجتماعی که توانسته با زبان طنز، نگاهی تازه به واقعیت‌های زندگی امروز بیندازد. بازخوردها، به‌ویژه از مخاطبان نوجوان و جوان، بسیار مثبت بوده و سریال حتی به شوخی‌های روزمره در خانواده‌ها تبدیل شده است. مثلاً فرزندی که از جمع‌کردن سفره طفره می‌رود، می‌گوید: «من لم دادم، نمی‌تونم!» برای کارگردانی پروژه، پس از بررسی چند گزینه، با همراهی آقای بکتاشیان وارد مرحله اجرایی شدیم. حضور بازیگران شناخته‌شده‌ای چون سیروس همتی، میرطاهر مظلومی، مهرداد ضیایی، نوربخش، رفیعی و علی مشهدی در کنار چند چهره جوان، به سریال اعتبار و انرژی ویژه‌ای داد.
با حمایت آقای اکبرشاهی، رئیس مرکز سیمرغ، تلاش کردیم ترکیبی متعادل از تجربه و طراوت را کنار هم قرار دهیم تا هم مخاطب جدید جذب شود و هم احترام به بیننده حفظ بماند.

توجه به نسل‌های مختلف در ترکیب بازیگران
* آقای مرادی، انتخاب بازیگرانی مثل خسرو احمدی، رضا بنفشه‌خواه و سعید امیرسلیمانی بسیار جذاب بود. این چهره‌های توانمند کمتر در تلویزیون دیده می‌شوند؛ فکر نمی‌کنید این موضوع به سلیقه تهیه‌کنندگان برمی‌گردد؟
کاملاً درست است. ما در «لمندگان» سعی کردیم ترکیبی از نسل‌های مختلف را کنار هم قرار دهیم؛ از بازیگران جوان‌تر مثل سه شخصیت اصلی گرفته تا پیشکسوتانی چون خسرو احمدی و رضا بنفشه‌ها. این انتخاب صرفاً یک انتخاب نبود، بلکه مأموریتی برای احترام به همه نسل‌ها بود. متأسفانه برخی پیشکسوتان کمتر فرصت دارند که شاید به سلیقه یا نگاه تجاری برخی تهیه‌کنندگان مربوط شود، اما حضور آن‌ها اعتبار و گستردگی مخاطب را افزایش می‌دهد.
در کنار این‌ها، حضور خانم سارا باقری به‌عنوان تنها بازیگر زن نقش اصلی بسیار کلیدی است. ایشان با توانایی بالا و سابقه قابل‌توجه، نقش «هانیه» را به خوبی ایفا می‌کنند و در ادامه قصه، جایگاهشان پررنگ‌تر خواهد شد. خوشحالم که بالاخره فرصت همکاری با ایشان فراهم شد و مطمئنم مخاطبان با شخصیت «هانیه» ارتباط خوبی برقرار خواهند کرد.
بحران نویسندگی در تلویزیون و نمایش‌خانگی؛ وقتی فیلمنامه نیست
چالش کارگردانی با نسل‌های مختلف بازیگری/ از کمدین خندوانه تا سیروس همتی!
* آقای بکتاشیان، کار با سه نسل بازیگر مثل سیروس همتی و مجید افشاری چطور بود؟ آیا واقعاً بازیگران جوان مثل پیشکسوتان متعهد و منضبط هستند؟
محمدصادق بکتاشیان (کارگردان):‌ کار با نسل‌های مختلف بازیگران تجربه‌ای بسیار ارزشمند بود. سیروس همتی نه فقط بازیگر حرفه‌ای بلکه نمونه اخلاق و تعهد است؛ پشت صحنه بارها دیالوگ‌ها را مرور می‌کرد تا بهترین اجرا را داشته باشد. حضور پیشکسوتانی مثل بنفشه‌ها و خسرو احمدی نیز با وجود نیاز به برداشت‌های بیشتر، کیفیت کار را بالا برد.
بازیگران جوان‌تر حرفه‌ای‌تر مثل افشین سنگ‌چاپ هم کمک کردند کار روان‌تر پیش برود، اما برخی مثل مجید افشاری که اولین تجربه جدی‌شان بود، چالش‌ها و شیرینی‌های خاص خود را داشتند.
هماهنگ کردن این تنوع نسلی برای کارگردان سختی و جذابیت دارد و نیازمند توجه و تمرین متفاوت برای هر گروه است. در نهایت، این تجربه بسیار آموزنده و موفقیت‌آمیز بود.

استندآپ‌کاران در «لمندگان» موفق بودند؟
* آقای همتی، شما با بازیگران جوانی مثل مجید افشاری و محمد معتضدی که بیشتر به عنوان کمدین استندآپ شناخته می‌شوند، کار کردید. به نظر شما چقدر توانستند از فضای استندآپ فاصله بگیرند و به کمدی نمایشی واقعی وارد شوند؟ عملکردشان در سریال «لمندگان» چطور بود؟
در ابتدا تصور می‌کردم این پروژه ریسک بزرگی باشد و اختلاف سطح میان امیر کاظمی و دیگر دوستان زیاد باشد، اما فضای صمیمی و خانوادگی که آقای بکتاشیان و آقای مرادی ایجاد کردند همه نگرانی‌ها را از بین برد. در چنین جوی، دیگر کسی به مقام یا تجربه فکر نمی‌کرد و حتی گاهی امیر به من کمک می‌کرد و من هم برعکس.
امیر کاظمی به بهترین شکل توانست خود را بالا بکشد و سایر بازیگران نیز رشد چشمگیری داشتند. هرچند بازی استندآپ معمولاً به گونه‌ای است که بازیگر فضای صحنه را به طور کامل در اختیار می‌گیرد، اینجا این ویژگی تا حدی شکسته شد و همه بازیگران با احترام کامل به هدایت کارگردان، آقای بکتاشیان، خود را در اختیار او گذاشتند.
یادم می‌آید در جلسه اول کار، من و کارگردان درباره میزان انرژی و حرکت من اختلاف نظر داشتیم و دو نسخه ضبط کردیم تا در تدوین تصمیم بگیریم کدام بهتر است. خوشبختانه بعد از مدتی، دوستانی مثل آقای مرادی معتقد شدند نسخه‌ای که کنترل‌شده‌تر و کم‌هیجان‌تر بود، بهتر عمل کرد.
می‌خواهم بگویم حتی میان خود ما هم چالش‌هایی بود، اما در نهایت همه با هم به یک ریتم هماهنگ رسیدیم و از کار لذت بردیم.
جایگاه «لمندگان» در کمدی امروز کجاست؟
* آقای همتی، شما یاد مجتبی فیلم «مارمولک» می‌اندازید و کلیپ‌های اینستاگرامی از آن خیلی پخش شده. به نظر شما جایگاه سریال «لمندگان» در فضای کمدی ایران کجاست؟ وضعیت آن چطور است؟
واقعاً خوشحال می‌شوم این کلیپ‌ها را می‌بینم و مهمتر از آن حالِ مردم را خوب می‌کند. خدا را شاکرم.
من معلمم، البته اگر لایق این واژه باشم! سال‌ها با دانش‌آموزان سروکار دارم و دقیق می‌دانم شرایط چگونه تغییر کرده است. قبلاً کسی جرات نمی‌کرد دیر سر کلاس حاضر شود؛ سر ساعت هشت و نیم، همه آماده بودند و اگر کسی دیر می‌آمد، ناظم با برگه می‌فرستادش توی کلاس. اما حالا؟ بچه‌ها هشت و نیم با خواب‌آلودگی و دمپایی بدو بدو می‌آیند! اوضاع واقعاً فرق کرده.
من اول مهر به بچه‌ها می‌گویم کتاب ریاضی سال قبل را بیاورند؛ 20 سال پیش بچه‌ها این کتاب‌ها را مثل گنج حفظ می‌کردند، با مداد روش نوشته بودند، اما امروز؟ در آخر سال امتحان کتاب را بی‌دلیل در سطل آشغال می‌اندازند! دلیلش این است که دیگر حوصله ندارند، فضای مجازی و دنیای دیجیتال باعث شده ما تنبل و بی‌حوصله شویم.
وقتی عید به خانه پدربزرگ می‌رویم، همه مشغول گوشی‌هایشان هستند و انگار دیگر نمی‌دانند چطور باید بدون گوشی زندگی کنند! این دنیای مدرن باعث شده ما بیشتر بنشینیم و لم بدهیم. یادم هست که قبلاً می‌گفتند زیاد کار کردن با کامپیوتر ضرر دارد، نور صفحه‌نمایش سرطان گردن می‌آورد و به چشم‌ها آسیب می‌رساند؛ همه این‌ها را سم می‌دانستند.
همین تغییرات و دغدغه‌ها باعث شد سریالی به نام «لمندگان» ساخته شود. وقتی اسمش را شنیدم، خیلی جذب شدم؛ داستان سه جوان است که یکی‌شان ارث پدر را گرفته و بقیه فقط لم داده‌اند و مشغول تفریح و بی‌خیالی هستند. این موضوع یک معضل بزرگ برای جوانان و نوجوانان ماست و به نظرم قصه‌ای واقعی و ضروری برای جامعه امروز است.
من که 33 سال معلمی کرده‌ام، در این میان چه کاری انجام می‌دهم؟ من هم عاشق نقش‌هایی هستم که از دل زندگی واقعی خودم می‌آید. مثلاً به خانم باقری می‌گویم: «مراقب خودت باش!» چون این حرف از دل تجربه‌های واقعی زندگی برمی‌آید.

اولین سؤالی که پرسیدم نقش من کمدی است!/ ذاتاً آدمِ طنازی نیستم
* خانم باقری، شما نماینده نسل جوانی که زبان و جهان‌بینی‌اش با نسل‌های قبل فرق دارد هستید. با توجه به سابقه‌تان در نقش‌های جدی مثل «افرا»، چطور با فضای کمدی «لمندگان» کنار آمدید؟ آیا این تجربه صرفاً برای تکمیل رزومه بود یا از سر مسئولیت نسبت به نسل امروز وارد این پروژه شدید؟
راستش را بخواهید، پیش از این با آقای مرادی آشنایی داشتم اما ارتباط نزدیکی نداشتیم. وقتی برای همکاری دعوت شدم، واقعاً مشتاق بودم این..