عراقچی: نگاه وزارت امور خارجه به دیپلماسی اقتصادی عینی، واقعی و عملیاتی است

العالم ـ ایران ـ سیاسی
«سیدعباس عراقچی» وزیر امور خارجه در آیین «گرامیداشت هفته حمل و نقل» با اشاره به اینکه با موقعیت ژئوپلیتیک ویژه‌ای که ما داریم حمل و نقل یعنی امکان تبدیل جغرافیا به فرصت؛ گفت: بدون مسیر، ریل، بندر، لجستیک حتی بهترین سیاست خارجی هم نمی‌تواند ظرفیت‌های واقعی خود را محقق کند.
عراقچی با بیان اینکه نگاه ما در وزارت امور خارجه به سیاست خارجی در حوزه دیپلماسی اقتصادی یک نگاه عینی، واقعی و عملیاتی است، توضیح داد: یعنی تمام تلاش ما در معاونت دیپلماسی اقتصادی که آقای دکتر قنبری الان متصدی آن هستند، این است که به صورت کاملا عینی وارد پروژه‌های مشخص اقتصادی مورد نیاز کشور شده و به تحقق آنها کمک کنیم.
وی ادامه داد: ما در وزارت امور خارجه دیپلماسی اقتصادی را این‌گونه برای خود تعریف کرده‌ایم که سیاست خارجی در خدمت تولید، در خدمت صادرات و در خدمت حمل‌ونقل و ترانزیت قرار گیرد و در مجموع، منجر به ارتقای رفاه کشور شود. بر این اساس، در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، حمل‌ونقل به‌هیچ‌وجه موضوعی حاشیه‌ای نیست، بلکه یکی از ابزارهای اصلی دیپلماسی اقتصادی به شمار می‌رود.
رئیس دستگاه دیپلماسی با اشاره به اینکه هیچ توافق تجاری، همکاری منطقه‌ای و بازار پایداری بدون برخورداری از مسیرهای مطمئن و قابل پیش‌بینی در حوزه حمل‌ونقل نمی‌تواند شکل بگیرد؛ گفت: در سیاست روابط خارجی ما، به‌ویژه در حوزه همسایگی، کشوری وجود ندارد که وارد مذاکره یا تعامل با آن شویم و موضوع حمل‌ونقل یکی از محورهای اصلی مذاکرات ما نباشد. در هر دیدار و ملاقاتی، بحث حمل‌ونقل و ترانزیت از موضوعات اصلی مورد توجه ماست.
وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه در دولت چهاردهم و با توجه به تدابیر دکتر پزشکیان، بخش اقتصادی وزارت امور خارجه تلاش کرده است از نگاه‌های کلی و غیرعملی فاصله بگیرد و به‌صورت مسئله‌محور و پروژه‌محور حرکت کند؛ گفت: تمرکز بر کریدورهای مشخص، گلوگاه‌های اجرایی، مسائل مرزی و موضوعات واقعی، جایگزین رویکردهای صرفاً گزارشی شده است. ما در وزارت امور خارجه اعلام کرده‌ایم که کسی حق ندارد صرفاً گزارش بنویسد و باید حتماً مشکلی را در حوزه اقتصادی حل کند.
عراقچی ادامه داد: با توجه به ظرفیت‌های موجود در خارج از کشور، در همین راستا توجه ویژه‌ای به استان‌ها در دیپلماسی اقتصادی و مناطق اقتصادی و مرزی داشتیم. دیپلماسی استانی صرفاً در مرکز کشور تعریف نمی‌شوند و بسیاری از ظرفیت‌ها و چالش‌ها در استان‌ها، بنادر و مرزها شکل می‌گیرد؛ جایی که حمل‌ونقل نقش محوری دارد. به همین دلیل، شاهد آن هستیم که دیپلماسی استانی اکنون به بخش تفکیک‌ناپذیر دیپلماسی اقتصادی ما تبدیل شده است.
وی با تاکید بر اینکه نگاه ما در دیپلماسی اقتصادی بیش از هر چیز متوجه کشورهای همسایه است؛ گفت: همان‌طور که می‌دانید، جمهوری اسلامی ایران با ۱۵ کشور همسایه زمینی و دریایی هم‌مرز است و از این رو ظرفیت بسیار بزرگی در این زمینه وجود دارد. این ظرفیت، در صورت نداشتن دورهای فعال، صرفاً بر روی نقشه باقی خواهد ماند. کریدورهای شمال ـ جنوب و شرق ـ غرب، نقش بنادر جنوبی و شمالی و اتصال آن‌ها به آسیای مرکزی، قفقاز، خلیج فارس و اقیانوس هند، صرفاً پروژه‌های فنی نیستند، بلکه پروژه‌های سیاست خارجی به شمار می‌روند. هر کریدور فعال، وزن ایران را در معادلات منطقه‌ای افزایش می‌دهد.
رئیس دستگاه دیپلماسی افزود: به‌عنوان نمونه، برای تبیین نحوه ورود دیپلماسی اقتصادی و معاونت اقتصادی به پروژه‌های عینی، ستاد هماهنگی روابط اقتصادی خارجی در وزارت امور خارجه تشکیل شده است که در آن، تمامی دستگاه‌های اقتصادی که به‌نوعی با خارج از کشور ارتباط دارند، مسائل خود را هماهنگ می‌کنند. در همین ستاد، این هفته موضوع بنادر شمالی کشور به‌طور ویژه در دستور کار قرار خواهد گرفت. مدیران بنادر شمالی و مدیران اقتصادی استان‌های شمال کشور دعوت شده‌اند تا در خصوص ظرفیت‌ها، موانع و مسیرهای عملیاتی گفت‌وگو شود و این نخستین بار است که موضوع بنادر به‌صورت مستقل و متمرکز در دستور کار این ستاد قرار می‌گیرد.
عراقچی با بیان اینکه توجه ویژه ما در دیپلماسی اقتصادی به بخش خصوصی معطوف است؛ گفت: فعالان حوزه حمل‌ونقل، شرکت‌های لجستیک و صادرکنندگان صرفاً بهره‌برداران سیاست خارجی نیستند، بلکه بخشی از فرایند تحقق سیاست خارجی نیز به شمار می‌روند. ما در دوره جدید تلاش کرده‌ایم ارتباط وزارت امور خارجه با بخش خصوصی، ارتباطی مستقیم‌تر، واقعی‌تر و مسئله‌محور باشد و نگاه خود را از یک نگاه صرفاً اداری به یک نگاه میدانی و مشارکتی تبدیل کنیم.
وی گفت: برای یک پروژه اقتصادیِ یک شرکت خصوصی، به‌منظور کمک به برنده شدن آن شرکت در مناقصه یک کشور همسایه، سفری خاص به آن کشور انجام دادم. این شرکت، یک شرکت راه‌سازیِ خصوصی است که به‌صورت بسیار قوی در آسیای مرکزی و قفقاز فعالیت می‌کند. به همین منظور، سفری چندساعته به آن کشور داشتم و با رئیس‌جمهور و همچنین با مقامات مختلف دیدار کردم. چند هفته پیش نیز اطلاع دادند که در آن مناقصه برنده شده‌اند. بنابراین، وزارت امور خارجه از این حیث کاملاً در خدمت بخش خصوصی است.
عراقچی در پایان، از تلاش‌های مجموعه وزارت راه و شهرسازی، به‌ویژه وزیر این وزارتخانه که در حوزه سیاست خارجی، همگام با ما در تمامی سفرها حضور دارند و سرپرستی کمیسیون‌های مشترک اقتصادی با برخی کشورهای مهم را بر عهده می‌گیرند، قدردانی کرد و گفت: ایشان واقعاً نقش موثری در مسیری که عرض کردم ایفا می‌کنند. امیدوارم بتوانیم ظرفیت‌های بسیار بزرگی را که در حوزه حمل‌ونقل و در حوزه همسایگی وجود دارد، فعال کنیم.
آیین گرامیداشت هفته حمل و نقل صبح امروز (۲۹ آذرماه) با حضور رئیس‌جمهور و دیگر وزرای دولت برگزار شد.